เดินสายไฟฟ้าในบ้าน 3 เรื่องควรรู้ เลือกอย่างไรให้ปลอดภัย

เดินสายไฟฟ้าในบ้านเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องติดตั้งและตรวจสอบให้ดี เพราะหากมีข้อผิดพลาดอาจนำไปสู่ความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สินได้ เมื่อไฟฟ้าเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับบ้านพักอาศัย มาดูว่าการเดินสายไฟฟ้าในบ้านมีกี่แบบ สายไฟมีกี่ประเภท รวมถึงวิธีการติดตั้งไฟฟ้าในบ้านที่ปลอดภัยและถูกวิธีนั้นต้องทำอย่างไร

การเลือกแบบการเดินสายไฟฟ้าในบ้านเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นจะต้องมีการวางแผนตั้งแต่เริ่มสร้างบ้าน เพราะเกี่ยวข้องกับความสะดวกในการติดตั้งและความสวยงาม โดยการเดินสายไฟฟ้าภายในบ้าน สามารถแยกออกเป็น 2 รูปแบบใหญ่ ๆ ได้แก่

รูปแบบการเดินสายไฟฟ้าในบ้านที่ใช้กันมานาน วิธีการคือการเดินสายไฟแนบติดไปกับผนัง ซึ่งมี 2 แบบหลัก ๆ คือ

– แบบตีกิ๊บ เป็นเดินสายไฟแนบไปกับผนัง หักงอไปตามเสา ตามคาน แล้วเชื่อมต่อไปยังเต้ารับและเครื่องใช้ไฟฟ้า โดยมีการตีกิ๊บเพื่อยึดเกาะเป็นระยะ ๆ

– แบบท่อร้อยสายไฟ เป็นการร้อยสายไฟผ่านท่อโลหะหรือท่อพลาสติก PVC การเดินสายไฟแบบนี้ช่วยป้องกันสายไฟให้ทนทาน ปลอดภัย ตรวจเช็กได้ง่าย แต่ควรระวังไม่ให้สายไฟในท่อมีความหนาแน่นเกินไป เพราะอาจจะทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้

สำหรับข้อดีของการเดินสายไฟฟ้าในบ้านแบบเดินลอยคือ ประหยัดเวลาและงบประมาณในการติดตั้ง สามารถปรับปรุงซ่อมแซมได้ง่ายกว่าโดยไม่ต้องรื้อผนัง

ข้อเสียคือต้องใช้ความประณีตในการติดตั้ง มีสวิตช์หรือเต้าเสียบยื่นออกมาจากผนัง จึงต้องเช็กความลงตัวในการจัดวางเฟอร์นิเจอร์ด้วย และหากจำเป็นต้องเดินสายไฟเป็นจำนวนมาก จะทำให้บ้านดูรกไม่สวยงาม

การเดินสายไฟในท่อร้อยสายไฟที่ฝังไว้ในผนังหรือฝ้าเพดาน ทำให้ผนังบ้านเรียบเนียน ไม่มีแนวสายไฟให้เห็น สำหรับการเดินสายไฟฟ้าในบ้านแบบฝังผนัง หากเป็นการฝังในผนังเบา ขั้นตอนจะไม่ยุ่งยาก เพราะมีช่องว่างภายในระหว่างโครงคร่าวทำให้สะดวกต่อการเดินสายไฟ และสามารถติดตั้งท่อร้อยสายไฟระหว่างติดตั้งโครงคร่าวแล้วจึงค่อยปิดแผ่นผนัง

ส่วนการซ่อนสายไฟไว้ในผนังก่ออิฐ จะต้องเจาะผนังแล้วใช้ท่อร้อยสายไฟลงไปในช่อง การเดินสายไฟจึงจำเป็นต้องมีการวางแผนให้ดีและใช้ช่างผู้ชำนาญ

สำหรับข้อดีของการเดินสายไฟฟ้าในบ้านแบบฝังผนัง คือดูเรียบร้อยสวยงาม ประหยัดพื้นที่ ไม่มีบล็อคลอยออกมาจากกำแพง มีความทนทานและปลอดภัยต่อไฟฟ้าลัดวงจรมากกว่า เพราะสายไฟไม่ต้องเจอกับสภาพอากาศภายนอก

ข้อเสียของการเดินสายไฟฟ้าในบ้านแบบฝังผนัง คือขั้นตอนการติดตั้งค่อนข้างยุ่งยาก ค่าใช้จ่ายสูงกว่า จำเป็นต้องใช้ช่างที่ชำนาญ และหากเกิดการชำรุดภายในจุดที่มองไม่เห็น การซ่อมแซมจะค่อนข้างยุ่งยาก

ประเภทสายไฟสำหรับการติดตั้งแบ่งออกเป็นสำหรับใช้กับแรงดันไฟต่ำและแรงดันไฟสูง ซึ่งสำหรับอยู่อาศัยมักใช้สายไฟสำหรับใช้กับแรงดันไฟต่ำ ซึ่งเป็นสายไฟที่ใช้กับแรงดันไฟฟ้าที่ไม่เกิน 750 โวลต์ ทำด้วยทองแดงหรืออลูมิเนียม แต่โดยทั่วไปจะเป็นสายทองแดง

โดยสายขนาดเล็กจะเป็นสายตัวนำเดี่ยว สายขนาดใหญ่จะเป็นตัวนำตีเกลียว และฉนวนที่ใช้งานจะเป็น PVC และ XLPE โดยชนิดของสายไฟแรงดันต่ำ ได้แก่

1. THW เป็นสายเดี่ยว ทนแรงดันไฟฟ้า 750 โวลต์ อุณหภูมิใช้งานที่ 75 องศาเซลเซียส เหมาะกับงานเดินท่อร้อยสาย เดินใต้ฝ้าและในผนัง ไม่ควรฝังลงดินนิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม เพราะสามารถใช้ในวงจรไฟฟ้า 3 เฟสได้

2. VAF มีแบบสายคู่และสายดิน ชนิด 2 แกน หรือ 3 แกน เป็นสายแบน ตัวนำมีฉนวนหุ้มและมีเปลือกหุ้มอีกหนึ่งชั้น ทนแรงดันไฟฟ้า 300 โวลต์ อุณหภูมิใช้งานที่ 70 องศาเซลเซียส เหมาะกับการเดินสายไฟแบบลอย ห้ามฝังลงดินนิยมใช้ตามบ้านพักอาศัย

3. VCT/VCT-G ฉนวนและเปลือกทำมาจาก PVC ตัวนำเป็นทองแดงฝอยเส้นเล็กมัดรวมกันเป็นแกน มีตั้งแต่ 1-4 แกน ส่วนสาย VCT-G เป็นสาย VCT มีสายดินอีกเส้นหนึ่ง ทนแรงดันไฟฟ้า 750 โวลต์ อุณหภูมิใช้งานที่ 70 องศาเซลเซียส เหมาะสำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องต่อสายลงดิน

4. NYY/NYY-G มีทั้งชนิดแกนเดียวและหลายแกน มีเปลือกหุ้มอีกหนึ่งชั้น ทนแรงดันไฟฟ้า 750 โวลต์ อุณหภูมิใช้งานที่ 70 องศาเซลเซียส เหมาะสำหรับการฝังดินโดยตรงหรือร้อยท่อ นิยมใช้ภายนอกอาคาร

5. THW-f (flexible) หรือ IEC02 สายอ่อนชนิดกลมแกนเดียว ฉนวนทำจาก PVC ทนแรงดันไฟฟ้าไม่เกิน 750 โวลต์ อุณหภูมิไม่เกิน 70 องศาเซลเซียส เหมาะสำหรับเดินสายไฟภายในอุปกรณ์ไฟฟ้าในตู้ควบคุม ร้อยท่อเดินใต้ฝ้าและในผนัง

6. IEC10 สายชนิดกลมมีตั้งแต่ 2-4 แกน ทนแรงดันไฟฟ้า 300/500 โวลต์ อุณหภูมิไม่เกิน 70 องศาเซลเซียส เหมาะในการเดินสายไฟในบ้าน ใต้ฝ้าและผนัง

แม้ไฟฟ้าจะมีประโยชน์มากมาย แต่ก็แฝงอันตรายอยู่ด้วย จึงควรติดตั้งและดูแลให้ถูกวิธี เพื่อความปลอดภัยและยืดอายุการใช้งานของระบบไฟฟ้าภายในบ้าน โดย

– ติดตั้งอุปกรณ์ตัดวงจรอัตโนมัติ หากมีกระแสไฟฟ้ารั่วไหลออกจากเครื่องใช้ไฟฟ้า หรือมีกระแสไฟฟ้าลัดวงจร อุปกรณ์นี้จะตัดวงจรไฟฟ้าในทันที

– ติดตั้งสายดิน สายดินจะติดตั้งไว้อยู่ที่เมนไฟ ช่วยลดอันตรายที่จะเกิดขึ้นภายในวงจร และมักจะทำงานคู่กับอุปกรณ์ตัดวงจรอัตโนมัติ

– แยกวงจรออกเป็นส่วน ๆ เพื่อความสะดวกในการแก้ไขและบำรุงรักษา โดยเฉพาะเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องใช้ไฟสูง เช่น เครื่องปรับอากาศ ควรแยกสวิตช์ออกมาต่างหาก

– เลือกใช้สายไฟที่มีคุณภาพ โดยเลือกใช้สายไฟที่ผ่านมาตรฐานจากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมหรือ มอก. เพื่อความปลอดภัย

– เลือกช่างที่มีประสบการณ์และความชำนาญ เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดในการได้มาซึ่งระบบไฟฟ้าในบ้านที่ปลอดภัยและสวยงาม