ลย.01 คืออะไร ดีอย่างไร มนุษย์เงินเดือนต้องรู้ รับภาษีคืนทุกเดือน

ลย.01 คือ แบบฟอร์มแสดงรายการลดหย่อนภาษีที่พนักงานต้องยื่นต่อบริษัท เพื่อให้ฝ่ายบัญชีสามารถหักภาษี ณ ที่จ่ายได้ใกล้เคียงความจริงที่สุด

สำหรับผู้มีเงินเดือนที่ลงทุนใน RMF หรือซื้อประกันชีวิตเพื่อลดหย่อนภาษี แม้จะใช้สิทธิ์เหล่านี้อยู่แล้ว แต่หลายคนยังพลาดไม่ยื่นแบบ ลย.01 ทำให้บริษัทไม่สามารถนำข้อมูลลดหย่อนมาคำนวณภาษีรายเดือนให้ได้อย่างถูกต้อง

ผลคือถูกหักภาษีเกินจริงโดยไม่รู้ตัว ทั้งที่หากยื่นแบบนี้ไว้แต่ต้น ท่านจะได้รับเงินเดือนเข้ากระเป๋ามากขึ้นตั้งแต่ทุกเดือนเลยทีเดียว

ลย.01 คือแบบแจ้งรายการเพื่อการลดหย่อนภาษี ที่พนักงานหรือลูกจ้างสามารถใช้ยื่นข้อมูลแสดงการลดหย่อนภาษีที่มีทั้งด้านสถานะสมรส การเลี้ยงดูบิดามารดา รวมถึงรายการที่เป็นการวางแผนภาษีประจำปี การซื้อกองทุน RMF การซื้อประกันชีวิต รวมไปถึงเงินบริจาค

ส่วนใหญ่ฝ่ายบุคคลของบริษัทมักจะให้พนักงานอัปเดตกันตอนต้นปี แต่ก็มีอีกหลายบริษัทที่เปิดโอกาสให้ทำได้ระหว่างปีด้วย (อันนี้แต่ละท่านต้องลองตรวจสอบและเช็กกับบริษัทกันดู)

คำตอบคือ ยื่นแล้วท่านได้เงินเหลือในกระเป๋ามากขึ้นทันที หลักการง่ายมาก HR บริษัทไม่มีทางรับรู้รายการลดหย่อนภาษีของพนักงานได้ถ้าพนักงานไม่เป็นคนบอก

ดังนั้น โดยทั่วไป HR จะคำนวณรายการลดหย่อนเท่าที่บริษัททราบและไม่ผิดแน่ เช่น หักค่าใช้จ่าย 100,000 บาท ค่าลดหย่อนส่วนตัวผู้เสียภาษีอีก 60,000 บาท ประกันสังคม 9,000 บาท

ถ้าไม่มีการแจ้งอะไรก็ถือว่าเอารายการเหล่านี้ไปหักลบออกจากเงินเดือนทั้งปีคำนวณเป็นภาระภาษีของแต่ละคน (ซึ่งต้องสูงกว่าปกติอยู่แล้ว เพราะยังมีค่าลดหย่อนอื่นที่ไม่ได้เอามาลบออก) แล้วก็มาเฉลี่ยตัดเป็น ภาษี หัก ณ ที่จ่ายในแต่ละเดือนให้ใกล้เคียงกับภาระภาษีที่คำนวณได้

ในฐานะพนักงาน: เงินได้ – ภาษี หัก ณ ที่จ่าย = เงินได้ที่ได้รับจริงแต่ละเดือน

ในฐานะบริษัท: เงินได้ทั้งปี (คาดการณ์) – รายการลดหย่อน (เท่าที่ HR มี) = เงินได้สุทธิ (นำมาคำนวณภาระภาษี)

ภาระภาษีทั้งปี: ภาระภาษีทั้งปี นำมาเฉลี่ยหักออกเป็นภาษี หัก ณ ที่จ่ายแต่ละเดือน นำส่งสรรพากร

ถ้าใครอัปเดตรายการลดหย่อนเพิ่มเข้าไปอีกตามจริงที่มีและที่คิดวางแผนไว้ว่าจะทำในปีนั้น ๆ ย่อมทำให้ยอด หัก ณ ที่จ่ายลดลง แบบนี้ก็เหลือเงินเข้ากระเป๋าเยอะขึ้นทันที

ดังนั้น หากเงินเดือนถูกหักไปมากกว่าที่ควรจะเป็นในทุกเดือน ถ้าเลือกได้ท่านจะรอขอคืนปีหน้า หรืออยากจะได้เลยในทุกเดือน อันนี้ไม่น่าเลือกยาก

ให้ประเมินเงินที่จะได้รับเพิ่มเติมจากการนำรายการลดหย่อนกรอกใน ลย.01 ทดไว้ล่วงหน้า แล้วเก็บออมหรือลงทุนแทนการนำไปใช้จ่าย โดยใช้สูตร 10% เช่น เงินเดือน 40,000 ก็ให้กันเงิน 4,000 บาท ตัดออมหรือลงทุนอัตโนมัติทุกเดือนเอาไว้เลย ถ้าให้ดีตัดบัญชีซื้อ RMF ไว้เลยก็จะดีมาก ส่วนใครต้องการตัดมากกว่า 10% ก็ขอให้อย่าเกิน 15% ของยอดซื้อ RMF ในแต่ละรายการ

จะเห็นว่าระยะเวลาการยื่น ลย.01 คือทำปีละครั้งเท่านั้น (อาจทำได้มากกว่านี้ขึ้นกับแต่ละบริษัท หรือข้อมูลของผู้เสียภาษีที่อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ระหว่างปี) ผลลัพธ์ที่ได้ในทางตัวเลขสำหรับบางคนอาจรู้สึกไม่แตกต่างกับการรอรับเงินคืนภาษีตอนต้นปี หรือบางคนคิดว่าให้สรรพากรช่วยเก็บเงินก็ดี เพราะถ้าได้เงินเข้ากระเป๋ามากก็ใช้มาก ซึ่งในความเป็นจริง เงินคืนภาษีที่ได้ต้นปีก็นำไปใช้จ่ายเช่นกันไม่ได้เหลือเก็บ

คำแนะนำให้ออมหรือลงทุนอัตโนมัติด้วยเงินภาษี ณ ที่จ่าย ที่ได้รับเพิ่มนี้ นอกจากช่วยสร้างวินัยออมเงินแล้ว หากใครหักบัญชีเข้าไปลงทุนใน RMF ด้วย ก็จะช่วยให้ปลายปีมีเงินเหลือมากขึ้นอันเนื่องจากไม่ต้องขนเงินก้อนใหญ่ไปรอลงทุน หรือยังเพิ่มโอกาสลงทุนได้มากกว่าทุกปีได้ด้วยง่าย ๆ

บทความจาก K-Expert ปรับปรุงโดยทีม DDproperty