วันลอยกระทง นอกจากความสวยงามตระการตาของกระทงที่ประดับด้วยดอกไม้ แสงเทียนจากกระทงที่ลอยในแม่น้ำ และพลุไฟบนฟากฟ้าแล้ว ประเพณีลอยกระทงนั้นยังมีที่มาแต่ครั้งโบราณกาล และเต็มไปด้วยความเชื่อที่น่าสนใจที่เรานำมาบอกเล่าต่อๆ กัน
1. ประเพณีลอยกระทงจัดขึ้นเพื่อสักการะรอยพระพุทธบาทนัมมทานนี ณ แคว้นทักขินาบก ซึ่งตั้งอยู่ในประเทศอินเดีย เมื่อครั้งกระพุทธเจ้าเสด็จแสดงธรรมโปรดนาคพิภพ
2. ประเพณีลอยกระทงนั้นจัดเพื่อแสดงความสำนึกบุญคุณของแม่น้ำ และเป็นการขอขมาพระแม่คงคาที่ให้เราได้อาศัยน้ำกิน น้ำใช้ ในการดำรงชีวิต ตลอดจนตระหนักถึงคุณค่าของสายน้ำ และให้ความสำคัญกับการใช้น้ำอย่างประหยัด การรักษาความสะอาดของแหล่งน้ำ
3. การลอยกระทงเชื่อว่าเป็นการบูชาพระอุปคุตที่มีอิทธิฤทธิ์ปราบพญามารได้ ซึ่งบำเพ็ญเพียรบริกรรมคาถาอยู่ที่ท้องทะเลลึก หรือสะดือทะเล
4. การลอยกระทงถือว่าเป็นการสะเดาะเคราะห์ต่อชะตาในการลอยทุกข์โศกไปกับสายน้ำ ระหว่างที่ลอยกระทงจึงมักอธิษฐานจิตให้เกิดความรุ่งเรืองผาสุกในชีวิต
5. การใส่เศษสตางค์ในกระทงเพื่อเป็นการเสริมบารมีให้มีความมั่งคั่งร่ำรวยตลอดปี
6. ช่วงเวลาแห่งการส่งเสริมความสัมพันธ์ในครอบครัว ให้ได้มีโอกาสใช้เวลาและทำกิจกรรมร่วมกัน
7. เป็นช่วงเวลารื่นเริงเพิ่มโอกาสในการจับจ่าย สร้างการขยายตัวของเศรษฐกิจในชุมชน
8. การตัดเล็บตัดผมช่วงวันลอยกระทง เชื่อว่าเป็นการตัดเคราะห์ ตัดโศก สะเดาะเคราะห์เรื่องไม่ดีให้ลอยไปกับกระทง
9. ส่งเสริมงานฝีมือและความคิดสร้างสรรค์งานหัตถกรรม ประเภทประดิษฐ์กระทงใบตอง ดอกไม้สด
10. สืบทอดประเพณีอันดีงามของไทยที่เก่าแก่ครั้งกรุงสุโขทัย
อ้างอิงข้อมูล: สายน้ำแห่งวัฒนธรรม
