แม้ว่าในปัจจุบันจะมีบริษัทนายหน้าขายที่ดินมากมายที่ให้คุณได้เลือกใช้บริการในการช่วยหาลูกค้าและขายที่ดิน แต่คุณก็ควรจะมีความรู้เบื้องต้นสำหรับการเตรียมตัวจะขายด้วย หลายคนรู้จักแค่โฉนดที่ดินเท่านั้น แต่รู้กันไหมว่าเอกสารสำคัญต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการขายที่ดินนั้นมีหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือใบระวางที่ดินซึ่งเป็นเอกสารชิ้นสำคัญที่จะขาดไม่ได้เช่นกัน
ใบระวางที่ดิน ที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า “คาดาสทรัล แม็ป” (Cadastral Map) หรือ “แม็ปชีท” (Map Sheet) หรือบางคนก็เรียกว่า “แลนด์สลิป” (Land Slip) คือ เอกสารที่ระบุตำแหน่งที่ตั้งของที่ดิน มีเลขที่ดินกำกับเพื่อแสดงตำแหน่งที่ดินที่บรรจุอยู่ในระวางเดียวกัน อีกทั้งยังเป็นตัวบอกลักษณะรูปร่างของที่ดิน สามารถบอกได้ว่าที่ดินนั้นเป็นที่ดินแปลงเล็กหรือแปลงใหญ่ ติดถนนหรือไม่ และเป็นที่ดินตาบอด (ไม่มีทางสู่เส้นทางสาธารณะ) หรือไม่
โดยทั่วไปแล้วใบระวางที่ดินจะใช้เพื่อแสดงตำแหน่งที่ตั้งของที่ดินและเพื่อควบคุมแผนที่รูปแปลงที่ดินตามโฉนดที่ดิน โดยเอกสารฉบับนี้สามารถนำไปใช้ในการประเมินราคาที่ดินได้อีกด้วย
การขอใบระวางที่ดิน
ในการไปยื่นคำร้องเพื่อขอใบระวางที่ดิน คุณจะต้องเตรียมเอกสารเพื่อแสดงตัวตนและยืนยันความเป็นเจ้าของที่ดินดังต่อไปนี้
1. โฉนดตัวจริง (ควรจะเผื่อสำเนาไปด้วย 1 ชุด)
2. บัตรประชาชน (ตัวจริงและสำเนา)
3. ทะเบียนบ้าน (ตัวจริงและสำเนา)
ขอใบระวางที่ดินได้ที่ไหน
กรุงเทพมหานคร
สามารถขอใบระวางที่ดินได้ที่สำนักงานที่ดิน (สังกัดกรมที่ดิน) ในพื้นที่ที่รับผิดชอบ (พื้นที่ที่ดินตั้งอยู่) โดยจะมีเวลาทำการที่ระหว่าง 8.30-17.30 น.*
ต่างจังหวัด
สามารถขอได้ที่สำนักงานที่ดินในเขตที่ที่ดินนั้นตั้งอยู่ โดยจะมีเวลาทำการที่ระหว่าง 8.30-17.30 น.*
*หมายเหตุ เวลาทำการของสำนักงานที่ดินในแต่ละพื้นที่อาจมีความแตกต่างกันไปบ้าง เพื่อความมั่นใจคุณควรโทรไปสอบถามเวลาดำเนินการก่อนล่วงหน้า
ข้อดีของการทำรังวัดที่ดิน
การขอทำรังวัดที่ดินและการมีใบระวางที่ดินนั้นจะช่วยเป็นหลักฐานยืนยันขนาดที่ดินที่ถูกต้องให้กับคุณ โดยเฉพาะในกรณีที่ไม่มีสิ่งปลูกสร้างบนที่ดินนั้น ๆ หรือเป็นเพียงแค่ที่ว่างโล่งติดกับที่ดินแปลงอื่น ๆ เพราะหากไม่มีการปักหมุดที่ดินแน่นอน และไม่ได้มีการทำเอกสารหลักฐานยืนยันไว้ โอกาสที่คุณจะโดนรุกล้ำที่ดินนั้นมีสูง
ข้อควรรู้และเอกสารอื่น ๆ ที่จำเป็นเกี่ยวกับที่ดิน
1. หน้าสำรวจและเลขที่ดิน
หน้าสำรวจนั้นจะเป็นเครื่องหมายแสดงแปลงที่ดินที่กรมที่ดินได้ทำการสำรวจก่อนและหลังการออกโฉนดแต่ละใบให้กับเจ้าของที่ดิน และเลขที่ดินจะเป็นเลขบอกตำแหน่งของที่ดินผืนต่าง ๆ ที่อยู่ในระวางที่ดินเดียวกัน
2. แอปพลิเคชัน Landsmaps
ในปัจจุบันคุณสามารถค้นหาตำแหน่งรูปแปลงที่ดินทางอินเทอร์เน็ตผ่านเว็บไซต์กรมที่ดิน และยังสามารถค้นหาผ่านทางแอปพลิเคชันทางโทรศัพท์มือถือและแท็บเล็ต (Tablet) ได้ด้วย ดูตัวอย่างและอ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับแอปพลิเคชัน Landsmaps ได้ที่นี่
3. เอกสารที่ดินชำรุด
ในกรณีที่ต้องการจะไปขอใบระวางที่ดินและโฉนดที่ดินเนื่องจากเอกสารเดิมที่เกิดชำรุดหรือสูญหาย คุณจะต้องทำเรื่องขอโฉนดที่ดินใหม่ก่อน โดยจะต้องไปแจ้งลงบันทึกประจำวันและนำเอกสารตัวจริงพร้อมสำเนาของทะเบียนบ้าน + บัตรประชาชน + พยานสองคน (พร้อมบัตรประชาชนของพยาน) ไปทำเรื่องที่สำนักงานที่ดิน
4. เอกสารที่ดินประเภทต่าง ๆ ที่จำเป็นสำหรับการซื้อขายที่ดิน
เอกสารที่ดินนั้นมีหลายประเภท โดยขึ้นอยู่กับประเภทของที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์ที่ซื้อขาย และประเภทของเอกสารที่ดินนั้นก็แสดงข้อมูลที่แตกต่างกันไปด้วย เช่น หนังสือกรรมสิทธิ์ห้องชุด (อ.ช. 2) สำหรับการซื้อขายคอนโดมิเนียม และหนังสือแสดงสิทธิ์ในที่ดิน (น.ส. 3 ก.) ซึ่งเป็นเอกสารที่ออกให้โดยกรมที่ดินเพื่อแสดงสิทธิการเป็นเจ้าของที่ดินโดยมีภาพถ่ายทางอากาศของที่ดินที่ไม่มีหมุดปักที่ดิน ทั้งนี้ ข้อมูลที่ดินที่ได้จากวิธีนี้อาจคลาดเคลื่อนได้
สำหรับการซื้อขายที่ดินทุกครั้ง ควรพึงระลึกไว้เสมอว่าจะต้องมีเอกสารต่าง ๆ ให้ครบ ทั้งโฉนดที่ดิน ใบระวางที่ดิน และเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ในกรณีที่ขาดเอกสารฉบับใดฉบับหนึ่งหรือเอกสารเกิดความชำรุดเสียหาย ก็ควรรีบแจ้งเพื่อขอเอกสารทดแทนฉบับเดิมที่สูญหายหรือเสียหายไป
ส่วนในกรณีที่ซื้อที่ดินเปล่ามาและยังไม่คิดจะสร้างสิ่งปลูกสร้างใด ๆ หรือนำที่ดินมาใช้ประโยชน์ ควรไปเช็กดูให้แน่ใจว่าที่ดินที่ซื้อมานั้นมีหมุดปักที่ดินและได้ทำรังวัดที่ดินพร้อมเอกสารใบระวางที่ดินที่ถูกต้องแล้วหรือยัง ทั้งนี้ก็เพื่อความมั่นใจว่าเพื่อนบ้านแปลงข้าง ๆ จะไม่มาตัดทอนที่ดินที่คุณซื้อมา
หากคุณมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการซื้อบ้าน อ่าน คู่มือซื้อขาย ที่สามารถเป็นตัวช่วยตอบได้ทุกคำถาม พร้อมบอกรายละเอียดการคำนวณสินเชื่อบ้าน ที่เหมาะสมกับคุณโดยเฉพาะมนุษย์เงินเดือน เพื่อให้ตัดสินใจซื้อได้ง่ายขึ้น