หุ้นกู้ คืออะไร รู้ 5 ประโยชน์ก่อนลงทุน ผลตอบแทนสูงกว่าดอกเบี้ยเงินฝาก

หุ้นกู้ คืออะไร ในช่วงที่ผ่านมา บริษัทอสังหาริมทรัพย์หลายราย ทยอยกันออกหุ้นกู้เพื่อระดมทุนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง ซึ่งโดยมากแล้วหุ้นกู้ที่ออกมาต่างก็ได้รับการตอบรับที่ดีจากนักลงทุน สำหรับผู้ที่สนใจอยากลงทุน ต้องเข้าใจก่อนหุ้นกู้ คืออะไร น่าสนใจอย่างไร และผลตอบแทนคุ้มค่าหรือไม่ที่จะเสี่ยงลงทุน

หุ้นกู้ คือ ตราสารหนี้ ที่ออกโดยภาคเอกชน เพื่อระดมทุนสำหรับใช้ในกิจการต่าง ๆ ของบริษัท เช่น เพื่อการลงทุนขยายกิจการ ซื้ออุปกรณ์ หรือเพื่อก่อสร้างโรงงาน

หุ้นกู้สามารถแบ่งออกเป็นหน่วย ๆ แต่ละหน่วยมีมูลค่าเท่า ๆ กัน ในประเทศไทยการออกหุ้นกู้โดยทั่วไปมักจะกำหนดมูลค่าไว้ที่หน่วยละ 1,000 บาท และหุ้นกู้ส่วนใหญ่มักกำหนดมูลค่าการซื้อขั้นต่ำไว้ที่ 100,000 บาท หรืออาจมากกว่านั้นในกรณีการขายให้นักลงทุนสถาบัน หรือนักลงทุนรายใหญ่

โดยผู้ซื้อหุ้นกู้จะมีสถานะเป็นเจ้าหนี้ ในขณะที่ผู้ออกหุ้นกู้จะมีสถานะเป็นลูกหนี้ที่มาขอยืมเงินพร้อมสัญญาว่าจะจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้คืนให้ผู้กู้ในอัตราที่แน่นอน ตามระยะเวลาของสัญญาการกู้เงิน เช่น หุ้นกู้อายุ 3 ปีจนถึง 10 ปี

สำหรับผลตอบแทนของหุ้นกู้จะอยู่ในรูปของดอกเบี้ย การจ่ายดอกเบี้ยจะจ่ายปีละ 2 ครั้ง หรือทุก ๆ 6 เดือน แต่สำหรับหุ้นกู้บางรุ่นอาจจ่ายปีละ 4 ครั้ง หรือทุก ๆ 3 เดือนก็ได้ และดอกเบี้ยที่ได้รับจากหุ้นกู้ต้องเสียภาษีหัก ณ ที่จ่ายที่ 15% เช่นเดียวกับรายได้จากดอกเบี้ยชนิดอื่น ๆ

เมื่อทราบกันแล้วว่าหุ้นกู้ คืออะไร จึงไม่แปลกใจที่ปัจจุบันหลายคนศึกษาหาความรู้เรื่องการลงทุนในสินทรัพย์ลงทุนต่าง ๆ มากขึ้น และหุ้นกู้เป็นหนึ่งในสินทรัพย์ลงทุนที่น่าสนใจ เพราะเป็นตราสารทางการเงินที่มีความซับซ้อนน้อย ทำความเข้าใจได้ไม่ยาก

อีกทั้งหุ้นกู้ยังมีข้อดี คือ ซื้อขายได้ทุกวันทำการหรือจะถือไว้เพื่อลงทุนระยะยาวก็ได้ ใช้เงินลงทุนไม่มากจึงสะดวกต่อการบริหารเงิน ขณะเดียวกันแต่ละกองทุนจะลงทุนหุ้นกู้หลายรุ่น ทำให้เกิดการกระจายความเสี่ยงที่ดี

นักลงทุนที่ตัดสินใจซื้อหุ้นกู้ควรคำนึงถึงปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ ที่จะได้รับจากการลงทุน ได้แก่

หุ้นกู้ของบริษัทเอกชน มักจะเสนออัตราผลตอบแทนที่สูงกว่าการลงทุนในพันธบัตรรัฐบาลที่มีลักษณะและอายุคงเหลือใกล้เคียงกัน ผลตอบแทนสส่วนที่เพิ่มสูงขึ้นนี้ จะเป็นการชดเชยให้กับความเสี่ยงที่เพิ่มสูงขึ้น เนื่องจากหุ้นกู้ที่ออกโดยบริษัทเอกชนถือว่ามีความเสี่ยงในด้านการผิดนัดชำระหนี้ มากกว่าพันธบัตรรัฐบาล

เนื่องจากหุ้นกู้และตราสารหนี้จ่ายดอกเบี้ยเป็นงวดๆ แก่ผู้ลงทุน และจะจ่ายคืนเงินต้นเมื่อครบกำหนดของอายุกุ้นกู้ หากนักลงทุนที่ต้องการรายได้ประจำ โดยที่เงินต้นของการลงทุนนั้นยังคงอยู่ครบ จึงอาจพิจารณาลงทุนในหุ้นกู้และตราสารหนี้อื่น ๆ ไว้ในพอร์ตการลงทุน

นักลงทุนควรพิจารณาอันดับความน่าเชื่อถือของหุ้นกู้ที่ท่านลงทุน โดยอันดับความน่าเชื่อถือที่สูง ก็ถือว่ามีความปลอดภัยสูง หรือแปลได้ว่า มีความเสี่ยงที่จะไม่ได้รับชำระเงินคืนค่อนข้างต่ำ อันดับความน่าเชื่อถือนี้จะประเมินจากประวัติทางการเงินและความสามารถในการชำระหนี้ของผู้ออกหุ้นกู้ ทั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) กำหนดให้หุ้นกู้ที่ออกขายในประเทศไทยจะต้องได้รับการจัดอันดับความน่าเชื่อถือ

หุ้นกู้อาจถือว่าเป็นเครื่องมือการลงทุนที่ตอบสนองต่อวัตถุประสงค์ของความต้องการของนักลงทุนในเรื่องการกระจายความเสี่ยง โดยนักลงทุนสามารถกระจายการลงทุนไปสู่ธุรกิจประเภทต่าง ๆ โดยมีอันดับความน่าเชื่อถือที่หบากหลายได้

หุ้นกู้ สามารถซื้อขายแลกเปลี่ยนมือกันได้ในตลาดรอง โดยไม่ต้องรอให้ถึงวันครบกำหนดอายุ อย่างไรก็ตาม สภาพคล่องการซื้อขายอาจแตกต่างไปตามขนาดและเงื่อนไขของแต่ละหุ้นกู้

การออกหุ้นกลุ่มอสังหาริมทรัพย์มีการเติบโตมากขึ้นตามทิศทางการเติบโตของตลาดตราสารหนี้ไทย เนื่องจากผู้ประกอบการใช้โอกาสที่ทิศทางดอกเบี้ยขาลงในการระดมทุนจากตราสารหนี้ ซึ่งนอกจากผู้ออกจะมีต้นทุนการกู้ที่ลดลงแล้ว นักลงทุนในตลาดยังมีทางเลือกลงทุนเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะในตราสารหนี้ที่มีคุณภาพดีอันดับความน่าเชื่อถือสูง หรือมีหลักทรัพย์ค้ำประกัน (Secured bond) ซึ่งจะช่วยเพิ่มความมั่นใจให้นักลงทุน

สิ่งที่จะทำให้นักลงทุนรู้ว่าตราสารหนี้นั้น ๆ มีโอกาสการผิดนัดชำระหนี้มากน้อยเพียงใด คือการดูจากอันดับความน่าเชื่อถือหรืออันดับเครดิต ซึ่งเป็นการประเมินความน่าเชื่อถือของทั้งตัวองค์กรที่เป็นผู้ออกตราสารหนี้ โดยจะมีการประเมินจาก สถาบันจัดอันดับเครดิต (Credit Rating Agency)

โดยบริษัทจัดอันดับเครดิตที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล 3 บริษัท ได้แก่ Standard and Poor’s (S&P) / Moody’s / Fitch ส่วนในประเทศไทยนั้นจะมี ทริสเรทติ้ง และฟิทช์ เรทติ้งส์ (ประเทศไทย)

สถาบันเหล่านี้ทำหน้าที่ให้บริการจัดอันดับเครดิตโดยพิจารณาจากภาพรวมลักษณะธุรกิจ ปัจจัยหลักต่าง ๆ ที่มีผลต่อผลประกอบการ ความสามารถในการแข่งขันทั้งในระยะสั้นและระยะยาวของธุรกิจ มีการพิจารณาข้อมูลด้านการเงินจากงบการเงินของบริษัท แผนงบประมาณต่าง ๆ รวมไปถึงระดับหนี้และโครงสร้างเงินทุนของบริษัท

นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลอันดับเครดิตของหุ้นกู้ และบริษัทผู้ออกหุ้นกู้ เพื่อใช้ในการประเมินโอกาสในการได้รับดอกเบี้ยประกอบกับประเมินความเสี่ยงที่สามารถรับได้

จากตารางด้านบน อันดับเครดิตอาจจะมีเครื่องหมาย + หรือ – เช่น AA – A + เพื่อแสดงความแตกต่างของอันดับเครดิตให้ละเอียดขึ้นได้ ซึ่งตามมาตรฐานแล้ว ถ้าเป็น BBB ขึ้นไปจนถึง AAA จะถือว่าหุ้นกู้ดังกล่าวอยู่ในระดับน่าลงทุน (investment grade) แต่ถ้าต่ำกว่า BBB ลงไป มักเป็นหุ้นกู้ในระดับที่ลงทุนเพื่อเก็งกำไร (speculative grade) คือความเสี่ยงสูง

การระดมทุนโดยการออกหุ้นกู้ของ บริษัทในตลาดหลักทรัพย์ฯ เพื่อนำเงินสดเพื่อไปใช้ในการพัฒนาโครงการหรือขยายการลงทุนใหม่ โดยมีต้นทุนดอกเบี้ยที่ต่ำกว่าการขอสินเชื่อพัฒนาโครงการจากสถาบันการเงิน ขณะเดียวกันการตอบรับของนักลงทุนถือว่าค่อนข้างดี เนื่องจากในปัจจุบันอัตราดอกเบี้ยเงินฝากของสถาบันการเงินอยู่ในระดับต่ำ ดังนั้นการลงทุนในหุ้นกู้จึงถือว่ามีผลตอบแทนที่ดีกว่าดอกเบี้ยเงินฝาก