ถ้าพูดถึงโครงสร้างบ้าน เป็นอีกเรื่องที่ต้องใส่ใจไม้แพ้เรื่องของแบบบ้านสวย ๆ ที่มองเห็นภายนอกเท่านั้น แต่ยังต้องให้ความสำคัญกับโครงสร้างบ้านที่แข็งแรงเพราะเป็นส่วนที่ทำหน้าที่รับน้ำหนักของบ้าน ผู้อยู่อาศัย และส่วนประกอบอื่น ๆ ของบ้าน โดยงานโครงสร้างมีทั้งส่วนใต้ดินและบนดิน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "คานบ้าน" โครงสร้างส่วนสำคัญที่ทุกคนควรรู้จัก
อ่านหัวข้อที่คุณสนใจ
คานบ้านคืออะไร มีหน้าที่อย่างไร
คานบ้าน คือ ส่วนประกอบหนึ่งของโครงสร้างบ้าน ซึ่งเชื่อมต่ออยู่กับเสาบ้าน มีหน้าที่ถ่ายเทน้ำหนักทั้งหมดของบ้านและส่งต่อไปยังเสาอีกต่อหนึ่ง หากจะให้เปรียบเทียบง่าย ๆ คานและเสาก็คือโครงกระดูกของบ้าน ซึ่งทำหน้าที่คอยซัปพอร์ตให้บ้านหรืออาคารมีความมั่นคงแข็งแรงมากยิ่งขึ้น
ด้วยเหตุนี้เองการก่อสร้างคานจึงเป็นสิ่งสำคัญที่คนซื้อบ้านหรือปลูกบ้านเอง ต้องให้ความใส่ใจเป็นพิเศษไม่แพ้ส่วนอื่น ๆ ของตัวบ้านกันตั้งแต่แต่วัสดุที่จะนำมาสร้างคาน
ประเภทคานบ้าน
หากแบ่งประเภทของคานบ้าน จะแบ่งตามวัสดุที่นิยมใช้ในการสร้างคาน วัสดุที่ใช้จะคล้าย ๆ กับวัสดุนำมาทำเสาบ้าน คือ ไม้ คอนกรีตเสริมเหล็ก และเหล็ก
1. คานไม้
คานไม้ เป็นคานบ้านแบบดั้งเดิมที่นิยมใช้สร้างบ้านในอดีต เพราะไม้เป็นวัสดุก่อสร้างที่หาได้ง่าย โดยใช้ไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้เต็ง ไม้แดง ไม้รัง เพราะมีขนาดใหญ่ แข็งแรงและมั่นคง นอกจากคานไม้จะรับน้ำหนักได้ดีแล้ว ยังมีสีสันสวยงาม ให้ความรู้สึกอบอุ่น เป็นธรรมชาติ
แต่เนื่องจากปัจจุบันไม้จริงนั้นหายากมากยิ่งขึ้น และมีราคาสูงมาก อีกทั้งยังต้องบำรุงรักษาอยู่สม่ำเสมอ เพื่อป้องกันความเสียหาย ทำให้โครงสร้างคานไม้ลักษณะนี้ไม่ได้รับความนิยมมากนัก
2. คานเหล็ก
คานเหล็ก คือ คานที่สร้างจากเหล็กรูปพรรณ ผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งาน เมื่อมาถึงหน้างานก็สามารถนำมาเชื่อมประกอบกันได้เลย ช่วยประหยัดเวลาและค่าแรงได้เป็นอย่างดี
ถึงแม้ว่าคานเหล็กจะเหมาะกับอาคารขนาดเล็กอย่างบ้าน แต่ก็นิยมใช้กับตึกสูงมากกว่า เนื่องจากต้องอาศัยช่างก่อสร้างที่มีความชำนาญสูง อีกทั้งยังต้องทาสีกันสนิม หรือหุ้มวัสดุกันไฟก่อนใช้งานและต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เสมอ จึงไม่สะดวกต่อการใช้งานในบ้านนัก เพราะจะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมตามมาในภายหลัง
3. คานคอนกรีตเสริมเหล็ก
คานคอนกรีตเสริมเหล็ก คือ คานที่สร้างด้วยคอนกรีต ประกอบด้วยปูนซีเมนต์ น้ำ ทราย และหิน มีการเสริมความแข็งแกร่งด้วยเหล็กเส้น เพื่อเพิ่มคุณสมบัติในการรับแรงดึง
ปัจจุบันเป็นคานบ้านที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะแข็งแรง มั่นคง มีราคาไม่สูง และเป็นโครงสร้างที่สถาปนิก วิศวกร และช่างก่อสร้างชำนาญมาก ออกแบบและก่อสร้างได้รวดเร็ว แต่คานคอนกรีตเสริมเหล็กก็มีจุดอ่อนที่ต้องใส่ใจในขั้นตอนการเทปูนอย่างละเอียด เพราะไม่เช่นนั้นอาจเกิดการแตกร้าวขึ้นได้ง่าย
คานไม้
สีสันและลวดลายสวยงาม ให้ความอบอุ่น เป็นธรรมชาติ
ราคาสูงมาก และต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ
คานเหล็ก
ผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งาน ได้มาตรฐาน ติดตั้งง่าย รวดเร็ว และช่วยประหยัดงบก่อสร้างบ้าน
รับน้ำหนักได้น้อยกว่าคานคอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญสูง และต้องบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ
คานคอนกรีตเสริมเหล็ก
แข็งแรง ทนทาน ราคาถูกกว่าคานประเภทอื่น
ใช้เวลาก่อสร้างค่อนข้างนาน มีโอกาสแตกร้าว จึงต้องใช้ช่างมีความชำนาญสูง
คานบ้าน ควรเลือกใช้แบบไหน
ปัจจุบันคานบ้านนิยมเลือกใช้คานคอนกรีต ซึ่งแบ่งแยกย่อยออกได้เป็นคานบ้านแบบหล่อในที่ และคานบ้านสำเร็จรูป มาดูทีละสเต็ปของการก่อสร้างคานบ้านทั้ง 2 แบบนั้นแตกต่างกันอย่างไร เพื่อจะได้เลือกใช้คานบ้านให้เหมาะกับบ้าน มีความแข็งแรง ทนทาน ป้องกันปัญหาบ้านทรุด จากการรับน้ำหนักไม่ไหว หรือคานบ้าน เสาบ้านมีรอยแตกร้าวตามมาในภายหลัง
1. คานบ้านแบบหล่อในที่
- วัดระดับและทาบเหล็ก วัดระดับเสาและคานทั้งแนวดิ่งและแนวนอน ผูกเหล็กและทาบเหล็กให้ถูกต้องตามมาตรฐาน ให้อยู่ในระยะที่คอนกรีตจะหุ้มเหล็กได้อย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันเหล็กขึ้นสนิม
- ประกอบแบบหล่อ ประกอบแบบหล่อให้แน่น และทาน้ำยาถอดแบบ เพื่อช่วยให้หลังเทคอนกรีตแล้ว ถอดแบบออกได้สะดวกยิ่งขึ้น โดยควรเลือกน้ำยาถอดแบบที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมหน้างาน
- เทคอนกรีต เทคอนกรีตที่ผสมแล้วลงในแบบที่ประกอบไว้ โดยเทอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันคอนกรีตแบ่งชั้น อาจใช้เครื่องจี้เขย่าเพื่อช่วยให้คอนกรีตอัดแน่นได้ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
- ถอดแบบหล่อ หลังจากคอนกรีตแห้งตามระยะเวลาที่กำหนด ควรให้วิศวกรหน้างานเข้ามาตรวจสอบว่าเสาและคานได้ระดับ หรือมีร่องรอยแตกร้าวหรือไม่
- บ่มคอนกรีต เพื่อให้คอนกรีตมีประสิทธิภาพสูงสุด และป้องกันน้ำในคอนกรีตระเหยเร็วเกินไป ควรใช้น้ำยาบ่มคอนกรีตทาหรือพ่นลงบนพื้นผิวคอนกรีต เพื่อช่วยลดปัญหาแตกร้าว
2. คานบ้านสำเร็จรูป
- วางเสาและคานบนรากฐาน นำเสาและคานที่หล่อมาจากโรงงานและพร้อมติดตั้งหน้างานได้เลยทันที วางลงบนตอม่อ และโครงสร้างรากฐานของบ้าน
- หล่อบริเวณรอยต่อ ทำแบบหล่อเฉพาะที่บริเวณรอยต่อของหัวคาน และทาน้ำยาถอดแบบก่อนเริ่มเทปูนเพื่อเชื่อมต่อรอยต่อต่าง ๆ เพื่อให้ถอดแบบได้สะดวกยิ่งขึ้น
- เทปูนเชื่อมรอยต่อ เทปูนเกร้าท์ที่มีกำลังอัดสูง เพื่อเชื่อมต่อจุดต่าง ๆ ไม่ควรใช้ปูนซีเมนต์ทั่วไป เพราะมีค่ากำลังรับแรงอัดต่ำกว่าค่ามาตรฐาน ทำให้โครงสร้างบ้านไม่แข็งแรง ทนทาน เท่าที่ควร
- ทิ้งให้แห้งและถอดแบบหล่อ เมื่อทิ้งคอนกรีตให้แห้งตามเวลาที่กำหนดแล้ว ให้วิศวกรตรวจสอบว่ามีความเสียหายหรือรอยแตกร้าวหรือไม่
กว่าจะออกมาเป็นบ้าน 1 หลัง ต้องมีการคัดวัสดุก่อสร้างที่จะมาใช้กับบ้าน ซึ่งต้องได้คุณภาพมาตรฐาน และเหมาะกับการใช้งาน เพราะไม่ใช่แค่เรื่องของตัวบ้านที่มีความแข็งแรงและมั่นคงเท่านั้น แต่ยังหมายถึงความปลอดภัยของเจ้าของบ้านและสมาชิกในบ้านด้วยเช่นเดียวกัน
เพราะฉะนั้นในการซื้อบ้าน สร้างบ้าน คานบ้านจึงเป็นอีกหนึ่งในเช็กลิสต์ที่ต้องให้ความสำคัญ นอกจากนั้นยังต้องทำความเข้าใจกฎหมายพื้นฐาน พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ตลอดจนข้อกฎหมายควรรู้ก่อนสร้างบ้านใหม่บนที่ดินของตัวเอง ระยะร่นและที่เว้นว่าง ซึ่งต้องปฏิบัติตาม
สนใจรับบทความดีดี อัปเดต ข่าวอสังหาริมทรัพย์ และ อ่านคู่มือซื้อขาย พร้อม รีวิวโครงการคอนโดฯ ใหม่ บ้านใหม่ หลากหลายทำเลและราคา รวมถึง ทำความรู้จักกับทำเลฮอตทั่วกรุง เพื่อเพิ่มความมั่นใจในการซื้อ-ขาย-เช่า