สถานีกลางบางซื่อหรือกรุงเทพอภิวัฒน์ สถานีรถไฟใหญ่อันดับ 1 ในอาเซียน

อย่างที่ทราบกันดีว่าระบบการคมนาคม หรือระบบการขนส่งเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นทางบก น้ำ ราง หรืออากาศ ซึ่ง "สถานีกลางบางซื่อ" หรือปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น "สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์" ถือได้ว่าเป็นระบบรถไฟแห่งใหม่ที่รวมเอาระบบคมนาคมทางรางที่มีความสมบูรณ์แบบที่สุดของประเทศไทย

โดยระบบรถไฟใหม่แห่งนี้จะเป็นสถานีรถไฟที่รวมเอาทุกระบบขนส่งทางรางเชื่อมต่อไว้ด้วยกันไม่ว่าจะเป็นระบบรถไฟทางไกล รถไฟความเร็วสูง รถไฟชานเมือง หรือแม้กระทั่งรถไฟฟ้าสายสีแดงที่เชื่อมการเดินทางเข้าสู่ตัวเมือง

นอกจากนั้น สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ ยังถือได้ว่าเป็นสถานีรถไฟที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในอาเซียนอีกด้วย ลองมาทำความรู้จักสถานีกลางบางซื่อให้มากขึ้น และจะส่งผลอย่างไรต่อภาคอสังหาริมทรัพย์ทั้งปัจจุบันและอนาคต

สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ คือ สถานีรถไฟแห่งใหม่ที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นศูนย์กลางของระบบคมนาคมระบบรางที่ดีที่สุดในประเทศไทย ซึ่งระบบรถไฟใหม่นี้ถูกวางเอาไว้ในแผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของประเทศไทยในปี 2558-2565 โดยมีเป้าหมายในการเป็นศูนย์กลางของการเดินทางของประเทศไทย และในเขตเศรษฐกิจของอาเซียน

นอกจากนั้น สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ ยังถูกพัฒนาให้เป็นศูนย์รวมของไลฟ์สไตล์แห่งใหม่ ที่จะเชิญชวนให้ทุกคนได้มาทำกิจกรรมต่าง ๆ มากมายไม่ว่าจะเป็นแหล่งกิน แหล่งช้อปปิ้ง สวนสาธารณะ และสถานที่จัดกิจกรรมที่รวบรวมทุกไลฟ์ไตล์เอาไว้ด้วยกัน หรือที่รู้จักกันใน TOD ที่ย่อมาจาก Transit Oriented Development

กระทรวงคมนาคมริเริ่มการขอพระราชทานชื่อมาตั้งแต่ช่วงเดือนพฤษภาคม 2564 ก่อนที่จะมีการเปิดให้บริการใช้รถไฟฟ้าสายสีแดงและสถานีกลางบางซื่อในปีเดียวกัน หลังจากนั้นได้มีหนังสือถึงสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี นำความขึ้นกราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2565

โดยสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีได้มีหนังสือเลขที่ นร.0508/14784 ลงวันที่ 2 กันยายน 2565 เรื่อง ขอพระราชทานชื่อเส้นทางรถไฟชานเมืองสายสีแดงอ่อน (บางซื่อ-ตลิ่งชัน) และสายสีแดงเข้ม (บางซื่อ-รังสิต) และสถานีกลางบางซื่อ

สำนักพระราชวังแจ้งว่า ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานชื่อเส้นทางรถไฟฯ และสถานีกลางบางซื่อ ดังนี้

1. พระราชทานชื่อเส้นทางรถไฟชานเมืองสายสีแดงอ่อน (บางซื่อ – ตลิ่งชัน) ระยะที่ 1 ว่า "นครวิถี"

2. พระราชทานชื่อเส้นทางรถไฟชานเมืองสายสีแดงเข้ม (บางซื่อ – รังสิต) ระยะที่ 1 ว่า "ธานีรัถยา"

3. พระราชทานชื่อสถานีกลางบางซื่อ ว่า "สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์"

สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ เป็นสถานีรถไฟหลักแห่งใหม่ของประเทศไทย ที่มีระบบขนส่งคมนาคมระบบรางที่ดีที่สุดของประเทศ อีกทั้งสถานีรถไฟระบบใหม่แห่งนี้ยังเป็นสถานีรถไฟที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ได้รวบรวมการเชื่อมต่อทุกการเดินทางด้านคมนาคมและธุรกิจเข้าไว้ด้วยกัน

ถือได้ว่าสถานีรถไฟระบบใหม่นี้มีความโดดเด่นเป็นอย่างมากด้วยการเชื่อมต่อเส้นทางการเดินทางสำคัญ ๆ ที่เปรียบเสมือนเส้นทางหลักในการเข้าถึงแหล่งเศรษฐกิจที่น่าสนใจระดับแนวหน้าของประเทศไทยไม่ว่าจะเป็น รถไฟทางไกลและรถไฟฟ้าสายสีแดง โดยบริษัท รถไฟฟ้า ร.ฟ.ท จำกัด เป็นผู้ให้บริการที่มุ่งตรงยังชานเมือง ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 สาย คือ

1. รถไฟฟ้าสายสีแดงเข้ม บางซื่อ-รังสิต

2. รถไฟฟ้าสายสีแดงอ่อน บางซื่อ-ตลิ่งชัน

ในอนาคตมีแผนจะเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าเส้นทางสู่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ หรือรถไฟฟ้าแอร์พอร์ต เรล ลิงก์ (Airport Rail Link) หรือแม้กระทั่งสายรถไฟความเร็วสูงที่เชื่อม 3 สนามบินแบบไร้รอยต่อของสนามบินดอนเมือง สนามบินสุวรรณภูมิ และสนามบินอู่ตะเภาเข้าไว้ด้วยกัน

นอกจากนั้นยังเป็นศูนย์กลางในการเชื่อมต่อการเดินทางในรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น รถไฟทางคู่, รถไฟฟ้าใต้ดิน MRT หรือรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน และรถขนส่งสาธารณะต่าง ๆ ซึ่งจะช่วยลดปัญญาการจราจรที่ติดขัด เพิ่มความสะดวก และประหยัดเวลาในการเดินทาง

ด้วยแนวคิดแบบ Smart City ที่รวบรวมเอาทุกการเชื่อมต่อทางด้านคมนาคมต่าง ๆ ไว้ด้วยกัน รวมถึงแหล่งธุรกิจที่น่าสนใจมากมาย ซึ่งถูกแบ่งออกเป็นโซนอย่างชัดเจน ดังนี้

1. Smart Business Complex เป็นศูนย์กลางของธุรกิจสมัยใหม่แบบครบวงจร เนื้อที่ 35 ไร่

2. ASEAN Commercial and Business Hub ที่ถูกพัฒนาเนื้อที่ 78 ไร่ ให้เป็นพื้นที่เชิงพาณิชย์ทั้งค้าส่งและค้าปลีกระดับอาเซียนไม่ว่าจะเป็นศูนย์การค้า อาคาร สำนักงาน โรงแรม เพื่อเพิ่มความสะดวกให้แก่ประชาชนและผู้ใช้งาน

3. Smart Healthy and Vibrant Town เป็นโซนสำหรับที่อยู่อาศัยและพักผ่อนกว่า 105 ไร่ ซึ่งจะรวมถึงแหล่งพลังงานและสวนสาธารณะในการใช้ประโยชน์ร่วมกัน

สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ จะกลายเป็น “ASEAN Linkage & Business Hub” ที่น่าสนใจที่สุดในอาเซียน ซึ่งนอกจากความน่าสนใจทั้ง 3 โซนข้างต้นแล้ว สถานีกลางบางซื่อยังมีความน่าสนใจอีกโซนคือ โซนที่เป็นจุดเปลี่ยนถ่ายและศูนย์กลางการเชื่อมต่อการเดินทางเนื้อที่กว่า 87.5 ไร่ ที่เรียกว่า “World Renowned Garden Interchange Plaza” ซึ่งทำให้การเดินทางเป็นเรื่องที่ง่าย สะดวก และประหยัดเวลามากขึ้นเป็นเท่าตัว

โดยสามารถรองรับผู้โดยสารมากถึง 624,000 คน/วัน ซึ่งมีพื้นที่ใช้สอยรวมกว่า 298,200 ตารางเมตร แบ่งออกเป็น 4 ชั้น ประกอบไปด้วย

1. ชั้นใต้ดิน พื้นที่รวม 72,000 ตารางเมตร ซึ่งเป็นพื้นที่ไว้สำหรับจอดรถประมาณ 1,700 คัน พื้นที่จอดรถยนต์ สำหรับบุคคลทั่วไป 1,681 คัน และพื้นที่จอดรถยนต์ผู้พิการ 19 คัน

2. ชั้นลอย พื้นที่รวม 12,000 ตารางเมตร ใช้เป็นพื้นที่ร้านค้าเพื่อจำหน่ายสินค้า ทั้งสินค้า OTOP และสินค้าที่น่าสนใจหลายรายการ รวมทั้งเป็นพื้นที่ของห้องควบคุมของสถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์

3. ชั้นที่ 1 พื้นที่รวม 86,000 ตารางเมตร เป็นพื้นที่จำหน่ายตั๋วโดยสาร ร้านค้า ศูนย์อาหาร พื้นที่พักคอยและจุดเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน หรือ MRT

4. ชั้นที่ 2 พื้นที่รวม 86,000 ตารางเมตร เป็นพื้นที่สำหรับชานชาลารองรับระบบรถไฟชานเมืองสายสีแดง จำนวน 4 ชานชาลา และรถไฟทางไกล จำนวน 8 ชานชาลา

5. ชั้นที่ 3 พื้นที่รวม 67,000 ตารางเมตร เป็นชานชาลารองรับรถไฟความเร็วสูง จำนวน 10 ชานชาลา และรถไฟฟ้าแอร์พอร์ต เรล ลิงก์ ที่เดินทางไปยังท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ จำนวน 2 ชานชาลา

​นอกจากนี้จุดเด่นและสิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับสถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ที่ควรรู้ ได้แก่

1. เป็นศูนย์กลางการคมนาคมแห่งใหม่เทียบเท่าสถานีรถไฟชั้นนำของโลก และเป็นแกนกลางการเดินทางสู่มหานคร

2. เป็นสถานี “อารยสถาปัตย์” ตามหลัก Universal Design โครงสร้างนาฬิกาแบบหน้าปัดมีเข็มนาฬิกา ซึ่งหน้าปัดมีเพียงตัวเลขบอกเวลาหมายเลข ๙ เท่านั้น ได้ถูกยกเพื่อติดตั้งที่หน้าโดมของสถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์แล้ว หลังจากนี้หน่วยงานที่รับผิดชอบจะได้จัดการวางระบบต่อเนื่อง เพื่อให้ได้ใช้งานได้เป็นปกติ

จากภาพนาฬิกานี้ผลิตโดยบริษัท Electric Time Company, Inc. อยู่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา นาฬิกานี้มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6 เมตร ติดตั้งอยู่บนผนังกระจกสถานีกลางบางซื่อ มีความสูงจากระดับพื้นดินถึงจุดศูนย์กลางนาฬิกา 21 เมตร

สำหรับหน้าปัดนาฬิกาที่มีเพียงหมายเลข ๙ เกิดจากความตั้งใจของผู้ออกแบบ เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของรัชกาลที่ ๙ และตั้งใจที่จะให้เป็นแลนด์มาร์กที่สำคัญของสถานี

3. โครงการนําร่องสถานีอัจฉริยะ (Smart Station) ด้วยเทคโนโลยี 5G เป็นการพัฒนาต้นแบบสถานีอัจฉริยะ ที่ใช้เทคโนโลยี 5G เต็มรูปแบบแห่งแรกในประเทศไทย และในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงบริการ 5G ได้จากที่นี่

4. เข้าถึงรถไฟสายสีแดง ซึ่งเป็นโครงการระบบขนส่งมวลชนทางรางในกรุงเทพฯ และปริมณฑล โดยการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ทำหน้าที่ในการบริการขนส่งผู้โดยสารที่อยู่อาศัยในพื้นที่ชานเมืองเข้าสู่กรุงเทพฯ ด้วยระบบรางที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เพื่อป้อนผู้โดยสารเข้าสู่โครงข่ายระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน ได้แก่ รถไฟฟ้า MRT ของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) หรือรถไฟฟ้า BTS โดยมีสถานีหลักคือสถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์

5. เรียนรู้การพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีขนส่งมวลชนตามหลัก TOD เป็นแนวคิดการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีขนส่งมวลชน (Transit-Oriented Development หรือ TOD) คือการพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีหรือระบบขนส่งมวลชน ที่มีการใช้ประโยชน์ที่ดินและกิจกรรมในรูปแบบผสมผสาน ทั้งตั้งอยู่ในระยะเดินเท้าจากสถานีขนส่งมวลชนและศูนย์กลางพาณิชยกรรม

โดยจัดสรรการใช้พื้นที่ให้มีทั้งที่อยู่อาศัย ร้านค้า สำนักงาน พื้นที่โล่งว่าง และพื้นที่สาธารณะ รวมทั้งบริการพื้นฐานต่าง ๆ และส่งเสริมให้ผู้ที่อยู่ในพื้นที่เดินทางด้วยยานพาหนะหลากหลายประเภท ทั้งระบบขนส่งมวลชน จักรยาน และการเดินเท้า ลดการพึ่งพาการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล

ปัจจุบันสถานีกลางบางซื่อเปิดให้ทดลองใช้แล้วบางส่วนพร้อมกับรถไฟฟ้าสายสีแดง ช่วงบางซื่อ-รังสิต และบางซื่อ-ตลิ่งชัน ตั้งแต่ปี 2564 แต่ปัจจุบันยังไม่มีกำหนดเปิดอย่างสมบูรณ์แบบ

ทั้งนี้ สถานีกลางบางซื่อ ในปี 2565 จะสามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณ 136,000 คน-เที่ยวต่อวัน และมีแผนการขยายพื้นที่รองรับผู้โดยสารมากขึ้น โดยปี 2575 มีเป้าหมายรองรับได้ 624,000 คน-เที่ยวต่อวัน

สถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ นอกจากจะส่งผลให้จำนวนโครงการที่อยู่อาศัย และระดับราคาทั้งบ้าน คอนโด และที่ดินในทำเลบางซื่อเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องแล้ว ยังทำให้ทำเลใกล้เคียงอย่างลาดพร้าว บางโพ สะพานควาย หรือแม้แต่อารีย์ได้รับอานิสงส์เติบโตตามไปด้วย สังเกตได้จากจำนวนโครงการที่อยู่อาศัย และแหล่งไลฟ์สไตล์ต่าง ๆ เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

นอกจากนี้ยังรวมถึงทำเลชานเมืองที่รถไฟฟ้าหลากสีที่เชื่อมต่อกับสถานีกลางบางซื่อ หรือ กรุงเทพอภิวัฒน์ ขยายออกไป ทำให้การอยู่อาศัยชานเมือง ไม่ว่าจะเป็นย่านตลิ่งชัน หรือรังสิต สามารถเดินทางเข้าสู่ตัวเมืองได้ง่ายมากขึ้น การอยู่อาศัยจึงไม่จำเป็นต้องกระจุกตัวอยู่บริเวณใจกลางเมืองอีกต่อไป