คานมีกี่ประเภท ถ้าพูดถึงโครงสร้างบ้าน คานบ้านเป็นอีกเรื่องที่ต้องใส่ใจไม่แพ้แบบบ้านสวย ๆ ที่มองเห็นเพียงภายนอก เพราะโครงสร้างบ้านที่แข็งแรงนั้นทำหน้าที่รับน้ำหนักของบ้าน ผู้อยู่อาศัย และส่วนประกอบอื่น ๆ ของบ้าน คานมีกี่ประเภท เลือกใช้คานบ้านแบบไหนดี จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกคนควรรู้
อ่านหัวข้อที่คุณสนใจ
คานบ้านคืออะไร มีหน้าที่อย่างไร
คานบ้าน คือ ส่วนประกอบหนึ่งของโครงสร้างบ้าน ซึ่งเชื่อมต่ออยู่กับเสาบ้าน มีหน้าที่ถ่ายเทน้ำหนักทั้งหมดของบ้านและส่งต่อไปยังเสาอีกต่อหนึ่ง หากจะให้เปรียบเทียบง่าย ๆ คานและเสาก็คือโครงกระดูกของบ้าน ซึ่งทำหน้าที่คอยซัปพอร์ตให้บ้านหรืออาคารมีความมั่นคงแข็งแรงมากยิ่งขึ้น
ด้วยเหตุนี้เองการก่อสร้างคานจึงเป็นสิ่งสำคัญที่คนซื้อบ้านหรือปลูกบ้านเอง ต้องให้ความใส่ใจเป็นพิเศษไม่แพ้ส่วนอื่น ๆ ของตัวบ้านกันตั้งแต่แต่วัสดุที่จะนำมาสร้างคาน
คานมีกี่ประเภท
หากแบ่งประเภทของคานบ้าน คานมีกี่ประเภท จะแบ่งตามวัสดุที่นิยมใช้ในการสร้างคาน วัสดุที่ใช้จะคล้าย ๆ กับวัสดุนำมาทำเสาบ้าน คือ ไม้ คอนกรีตเสริมเหล็ก และเหล็ก
1. คานไม้
คานไม้ เป็นคานบ้านแบบดั้งเดิมที่นิยมใช้สร้างบ้านในอดีต เพราะไม้เป็นวัสดุก่อสร้างที่หาได้ง่าย โดยใช้ไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้เต็ง ไม้แดง ไม้รัง เพราะมีขนาดใหญ่ แข็งแรงและมั่นคง นอกจากคานไม้จะรับน้ำหนักได้ดีแล้ว ยังมีสีสันสวยงาม ให้ความรู้สึกอบอุ่น เป็นธรรมชาติ
แต่เนื่องจากปัจจุบันไม้จริงนั้นหายากมากยิ่งขึ้น และมีราคาสูงมาก อีกทั้งยังต้องบำรุงรักษาอยู่สม่ำเสมอ เพื่อป้องกันความเสียหาย ทำให้โครงสร้างคานไม้ลักษณะนี้ไม่ได้รับความนิยมมากนัก
แบบบ้านไม้กึ่งปูน
แบบบ้านไม้กึ่งปูน 10 ข้อดี ข้อด้อย และวิธีการดูแลรักษางานไม้และงานปูน
2. คานเหล็ก
คานเหล็ก คือ คานที่สร้างจากเหล็กรูปพรรณ ผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งาน เมื่อมาถึงหน้างานก็สามารถนำมาเชื่อมประกอบกันได้เลย ช่วยประหยัดเวลาและค่าแรงได้เป็นอย่างดี
ถึงแม้ว่าคานเหล็กจะเหมาะกับอาคารขนาดเล็กอย่างบ้าน แต่ก็นิยมใช้กับตึกสูงมากกว่า เนื่องจากต้องอาศัยช่างก่อสร้างที่มีความชำนาญสูง อีกทั้งยังต้องทาสีกันสนิม หรือหุ้มวัสดุกันไฟก่อนใช้งานและต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เสมอ จึงไม่สะดวกต่อการใช้งานในบ้านนัก เพราะจะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมตามมาในภายหลัง
3. คานคอนกรีตเสริมเหล็ก
คานคอนกรีตเสริมเหล็ก คือ คานที่สร้างด้วยคอนกรีต ประกอบด้วยปูนซีเมนต์ น้ำ ทราย และหิน มีการเสริมความแข็งแกร่งด้วยเหล็กเส้น เพื่อเพิ่มคุณสมบัติในการรับแรงดึง
ปัจจุบันเป็นคานบ้านที่ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะแข็งแรง มั่นคง มีราคาไม่สูง และเป็นโครงสร้างที่สถาปนิก วิศวกร และช่างก่อสร้างชำนาญมาก ออกแบบและก่อสร้างได้รวดเร็ว แต่คานคอนกรีตเสริมเหล็กก็มีจุดอ่อนที่ต้องใส่ใจในขั้นตอนการเทปูนอย่างละเอียด เพราะไม่เช่นนั้นอาจเกิดการแตกร้าวขึ้นได้ง่าย
รอยร้าวบนผนังบ้าน
รอยร้าวบนผนังบ้าน แก้ได้ไม่ยากด้วยตัวเอง
สรุป คานมีกี่ประเภท ข้อดี ข้อเสีย
คานไม้
สีสันและลวดลายสวยงาม ให้ความอบอุ่น เป็นธรรมชาติ
ราคาสูงมาก และต้องหมั่นบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ
คานเหล็ก
ผลิตจากโรงงานมาพร้อมใช้งาน ได้มาตรฐาน ติดตั้งง่าย รวดเร็ว และช่วยประหยัดงบก่อสร้างบ้าน
รับน้ำหนักได้น้อยกว่าคานคอนกรีตเสริมเหล็ก ต้องใช้ช่างที่มีความชำนาญสูง และต้องบำรุงรักษาอยู่เป็นประจำ
คานคอนกรีตเสริมเหล็ก
แข็งแรง ทนทาน ราคาถูกกว่าคานประเภทอื่น
ใช้เวลาก่อสร้างค่อนข้างนาน มีโอกาสแตกร้าว จึงต้องใช้ช่างมีความชำนาญสูง

คานบ้าน ควรเลือกใช้แบบไหน
รู้แล้วว่าคานมีกี่ประเภทกันไปแล้ว ปัจจุบันคานบ้านนิยมเลือกใช้คานคอนกรีต ซึ่งแบ่งแยกย่อยออกได้เป็นคานบ้านแบบหล่อในที่ และคานบ้านสำเร็จรูป
มาดูทีละสเต็ปของการก่อสร้างคานบ้านทั้ง 2 แบบนั้นแตกต่างกันอย่างไร เพื่อจะได้เลือกใช้คานบ้านให้เหมาะกับบ้าน มีความแข็งแรง ทนทาน ป้องกันปัญหาบ้านทรุด จากการรับน้ำหนักไม่ไหว หรือคานบ้าน เสาบ้านมีรอยแตกร้าวตามมาในภายหลัง
1. คานบ้านแบบหล่อในที่
- วัดระดับและทาบเหล็ก วัดระดับเสาและคานทั้งแนวดิ่งและแนวนอน ผูกเหล็กและทาบเหล็กให้ถูกต้องตามมาตรฐาน ให้อยู่ในระยะที่คอนกรีตจะหุ้มเหล็กได้อย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันเหล็กขึ้นสนิม
- ประกอบแบบหล่อ ประกอบแบบหล่อให้แน่น และทาน้ำยาถอดแบบ เพื่อช่วยให้หลังเทคอนกรีตแล้ว ถอดแบบออกได้สะดวกยิ่งขึ้น โดยควรเลือกน้ำยาถอดแบบที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมหน้างาน
- เทคอนกรีต เทคอนกรีตที่ผสมแล้วลงในแบบที่ประกอบไว้ โดยเทอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันคอนกรีตแบ่งชั้น อาจใช้เครื่องจี้เขย่าเพื่อช่วยให้คอนกรีตอัดแน่นได้ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
- ถอดแบบหล่อ หลังจากคอนกรีตแห้งตามระยะเวลาที่กำหนด ควรให้วิศวกรหน้างานเข้ามาตรวจสอบว่าเสาและคานได้ระดับ หรือมีร่องรอยแตกร้าวหรือไม่
- บ่มคอนกรีต เพื่อให้คอนกรีตมีประสิทธิภาพสูงสุด และป้องกันน้ำในคอนกรีตระเหยเร็วเกินไป ควรใช้น้ำยาบ่มคอนกรีตทาหรือพ่นลงบนพื้นผิวคอนกรีต เพื่อช่วยลดปัญหาแตกร้าว
2. คานบ้านสำเร็จรูป
- วางเสาและคานบนรากฐาน นำเสาและคานที่หล่อมาจากโรงงานและพร้อมติดตั้งหน้างานได้เลยทันที วางลงบนตอม่อ และโครงสร้างรากฐานของบ้าน
- หล่อบริเวณรอยต่อ ทำแบบหล่อเฉพาะที่บริเวณรอยต่อของหัวคาน และทาน้ำยาถอดแบบก่อนเริ่มเทปูนเพื่อเชื่อมต่อรอยต่อต่าง ๆ เพื่อให้ถอดแบบได้สะดวกยิ่งขึ้น
- เทปูนเชื่อมรอยต่อ เทปูนเกร้าท์ที่มีกำลังอัดสูง เพื่อเชื่อมต่อจุดต่าง ๆ ไม่ควรใช้ปูนซีเมนต์ทั่วไป เพราะมีค่ากำลังรับแรงอัดต่ำกว่าค่ามาตรฐาน ทำให้โครงสร้างบ้านไม่แข็งแรง ทนทาน เท่าที่ควร
- ทิ้งให้แห้งและถอดแบบหล่อ เมื่อทิ้งคอนกรีตให้แห้งตามเวลาที่กำหนดแล้ว ให้วิศวกรตรวจสอบว่ามีความเสียหายหรือรอยแตกร้าวหรือไม่
กว่าจะออกมาเป็นบ้าน 1 หลัง ไม่ได้มีแค่แบบบ้านสวย ๆ เท่านั้น ต้องมีการคัดวัสดุก่อสร้างที่จะมาใช้กับบ้าน ซึ่งต้องได้คุณภาพมาตรฐาน และเหมาะกับการใช้งาน เพราะไม่ใช่แค่เรื่องของตัวบ้านที่มีความแข็งแรงและมั่นคงเท่านั้น แต่ยังหมายถึงความปลอดภัยของเจ้าของบ้านและสมาชิกในบ้านด้วยเช่นเดียวกัน
เพราะฉะนั้นในการซื้อบ้าน สร้างบ้าน คานมีกี่ประเภท เลือกใช้แบบไหน จึงเป็นอีกหนึ่งในเช็กลิสต์ที่ต้องให้ความสำคัญ นอกจากนั้นยังต้องทำความเข้าใจกฎหมายพื้นฐาน พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ตลอดจนข้อกฎหมายควรรู้ก่อนสร้างบ้านใหม่บนที่ดินของตัวเอง ระยะร่นและที่เว้นว่าง ซึ่งต้องปฏิบัติตาม
ข้อจำกัดความรับผิดชอบ: ข้อมูลนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นข้อมูลทั่วไปเท่านั้น DDproperty by PropertyGuru ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของบริษัท ออลพร็อพเพอร์ตี้ มีเดีย จำกัด ไม่สามารถรับรองหรือรับประกันเกี่ยวกับข้อมูล รวมทั้งไม่สามารถรับรองหรือรับประกันใด ๆ เกี่ยวกับความเหมาะสม สำหรับวัตถุประสงค์เฉพาะใด ๆ ของข้อมูล ตามขอบเขตสูงสุดที่กฎหมายอนุญาต แม้ว่าเราได้พยายามอย่างเต็มที่ เพื่อให้แน่ใจว่าข้อมูลที่ให้ไว้ในบทความนี้ถูกต้อง เชื่อถือได้ และครบถ้วน ณ เวลาที่เขียน แต่ข้อมูลที่ให้ไว้ในบทความนี้ไม่ควรนำไปใช้ในการตัดสินใจทางการเงิน, การลงทุนอสังหาริมทรัพย์ หรือทางกฎหมายทันที ผู้อ่านไม่ควรใช้ข้อมูลในบทความ แทนคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญที่ผ่านการฝึกอบรมซึ่งสามารถพิจารณาข้อเท็จจริงและสถานการณ์ส่วนตัวของคุณได้ ทั้งนี้ เราไม่สามารถรับผิดชอบใด ๆ หากคุณเลือกที่จะนำข้อมูลไปใช้เพื่อประกอบการตัดสินใจ